Eπανακυκλοφόρησε από την Υπηρεσία Ιστορίας Ναυτικού η Ζ΄ Έκδοση του βραβευµένου από την Ακαδηµία Αθηνών βιβλίου «Υποβρύχιον Υ-1 ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΑΤΣΩΝΗΣ». Συγγραφέας του βιβλίου είναι ο Ύπαρχος του ηρωικού υποβρυχίου Υποπλοίαρχος Ηλίας Τσουκαλάς Β.Ν.
Η πρώτη έκδοση του βιβλίου έγινε το 1951 και γρήγορα εξελίχτηκε σε “best seller”. H τρέχουσα έκδοση µε τη σειρά της, έχει επετειακό χαρακτήρα για δύο λόγους:
α. Τον Σεπτέµβριο του 2018 συµπληρώθηκαν 75 χρόνια από εκείνο το βράδυ της 14ης Σεπτεµβρίου του 1943, όταν το Υ/Β Υ-1 βυθίστηκε ανοιχτά της Σκιάθου, µετά από ηρωική ναυµαχία µε τη γερµανική ανθυποβρυχιακή κορβέτα UJ-2101, που ακολούθησε την τορπιλική επίθεση. Η ναυµαχία είχε ως αποτέλεσµα τον θάνατο 32 ανδρών του πληρώµατος του Υ/Β, µεταξύ των οποίων και του γενναίου Κυβερνήτη Αντιπλοιάρχου Βασίλειου Λάσκου Β.Ν. Ο Αντιπλοίαρχος Λάσκος µετά την αναγκαστική ανάδυση του Υ/Β υπό καταιγιστικά εχθρικά πυρά, άφησε την τελευταία του πνοή στη γέφυρα του «ΚΑΤΣΩΝΗ» και παρασύρθηκε µαζί µε το πλοίο του στον υγρό τάφο της πάτριας θάλασσας του Αιγαίου, µπαίνοντας έτσι στο πάνθεον των ηρώων της ένδοξης ναυτικής µας ιστορίας.
β. Στις αρχές του 2018, µετά από πολυετείς έρευνες για τον εντοπισµό του ναυαγίου του Υ/Β Υ-1, σε επιχείρηση του Πολεµικού Ναυτικού µε το ΥΓ-/ΩΚ «ΝΑΥΤΙΛΟΣ» της Υδρογραφικής Υπηρεσίας, εντοπίστηκε και ταυτοποιήθηκε το ναυάγιο του Υ/Β, σε βάθος 253 µέτρα, 6 ν.µ. βορειοδυτικά της νήσου Σκιάθου. Η κατάσταση του ναυαγίου φαίνεται σε φωτογραφικό υλικό που περιλαµβάνεται στο βιβλίο και ήταν ακριβώς όπως την είχε προβλέψει στον επίλογο του βιβλίου του ο συγγραφέας:
«Ανήµερα του Σταυρού κατέβηκε ολόρθος (ο «ΚΑΤΣΩΝΗΣ») και δεν σταµάτησε όπως συνήθως στο βάθος το περισκοπικό. Τράβηξε συνέχεια στις 10, τις 20, τις 30 οργυιές και κατέβαινε ασταµάτητα. Πέρασε το βάθος ασφαλείας, ξεπέρασε το όριο αντοχής. Μα σα βρήκε βυθό ακούµπησε και σταµάτησε. Χώθηκε µέσα στην άµµο σα φέρετρο µε τους νεκρούς του κι έπειτα έγειρε στο ένα του πλευρό. Μέσα στο πηχτό σκοτάδι της αβύσσου το βαθύχρωµο κουφάρι δε διακρινόταν πια»…..
Η αξία του συγκεκριµένου πονήµατος- γεγονός που επιβεβαιώνουν και οι συνεχείς επανεκδόσεις του- έγκειται σε δύο παράγοντες: πρώτον, στο ότι αποτελεί µια πρώτης τάξης σπάνια ιστορική µαρτυρία και δεύτερον στην αµεσότητα και την αφηγηµατική ζωντάνια του συγγραφέα, ο οποίος καταθέτει στο βιβλίο αυτό, την προσωπική του µαρτυρία όπως εκείνος την έζησε ως Ύπαρχος του «ΚΑΤΣΩΝΗ» περιγράφοντας την πολεµική δράση του υποβρυχίου «από µέσα». Πρόκειται για µία πρωτογενούς φύσης ναυτική ιστορία, που αξίζει να διαβαστεί απ’ όλα τα στελέχη του Πολεµικού Ναυτικού και όχι µόνο. Η γλαφυρή εξιστόρηση των γεγονότων περιλαµβάνει πέραν της δράσης του υποβρυχίου, τις επιτυχίες του κατά του εχθρού και την ηρωική βύθισή του, και την περιπετειώδη προσπάθεια του Υπάρχου Ηλία Τσουκαλά και των δύο Υπαξιωµατικών Αναστασίου Τσίγκρου και Αντώνη Αντωνίου, οι οποίοι αφού κατάφεραν να γλυτώσουν από τη βύθιση του πλοίου τους κολυµπώντας επί ώρες µέχρι τις ακτές της Σκιάθου, στη συνέχεια µετά από πολλές περιπέτειες και δοκιµασίες, κατάφεραν να διαφύγουν στην Μέση Ανατολή για να συνεχίσουν από εκεί τον αγώνα κατά του Άξονα.
Μέσα από την ζωντανή διήγηση του συγγραφέα, αποκαλύπτεται στα µάτια του αναγνώστη όλη η µικρή κοινωνία του υποβρυχίου, επιβεβαιώνοντας το ότι οι ήρωες δεν είναι πάντα γεννηµένοι υπεράνθρωποι, αλλά συνήθως είναι απλοί- καθηµερινοί άνθρωποι, που όταν όµως το απαιτήσουν οι περιστάσεις µετατρέπονται σε πραγµατικούς «λέοντες».Ήταν αλήθεια τα πληρώµατα των ελληνικών υποβρυχίων «λέοντες» κατά τον Β΄ΠΠ; Για να απαντήσουµε θα πρέπει να λάβουµε υπόψη ότι τα ελληνικά υποβρύχια κατά τον Β΄ΠΠ αριθµούσαν ήδη δύο δεκαετίες δράσης, µε γερασµένο εξοπλισµό και υποδοµές και παρουσίαζαν πλήθος µηχανολογικών προβληµάτων και βλαβών κατά τη διάρκεια των αποστολών. Είχαν την τύχη όµως να έχουν ικανότατα πληρώµατα που τα χειρίζονταν επιδέξια και αποτελεσµατικά. Ήταν εκείνα τα στελέχη-«λέοντες» του Πολεµικού µας Ναυτικού, τα οποία µε εµµονή στο σκοπό, γενναιότητα, ευελιξία και αυταπάρνηση, αντιµετώπιζαν και ξεπερνούσαν µε επιτυχία όλα τα προβλήµατα και τις δυσκολίες που προέκυπταν σχεδόν καθηµερινά κατά τη διάρκεια του Β’ ΠΠ.
Με τα γηρασµένα εκείνα πλοία, το Πολεµικό µας Ναυτικό συνέχισε να είναι επιχειρησιακά ενεργό στη Μέση Ανατολή, προκαλώντας το θαυµασµό των συµµάχων και ιδιαίτερα των Βρετανών, οι οποίοι από το 1942 άρχισαν να µας διαθέτουν νεότευκτες Αγγλικές ναυτικές µονάδες για να συνεχίσουµε να αγωνιζόµαστε στο πλευρό τους. Υπό το πρίσµα αυτό, το ηρωικό πλήρωµα και ο γενναίος Κυβερνήτης του Υ/Β Υ-1, ενσαρκώνουν το πνεύµα του ελληνικού Πολεµικού Ναυτικού εκείνη την περίοδο, δηλ. τη συνέχιση του αγώνα εναντίον του εχθρού µέχρις εσχάτων, έως την απελευθέρωση της Πατρίδας. Ήταν το ίδιο πνεύµα που διακατέχει διαχρονικά τους Έλληνες, από τους αρχαίους Αθηναίους στη Σαλαµίνα, µέχρι τον Μιαούλη και τον Κουντουριώτη, οι οποίοι πέτυχαν να καταναυµαχήσουν τον πάντοτε υπέρτερο αντίπαλο, καθώς µάχονταν για ιερό σκοπό: υπέρ βωµών και εστιών, για την ελευθερία της Πατρίδας.
Διατίθεται από την ΥΙΝ, Προμηθευτικό Οργανισμό Ναυτικού [ΠΟΝ – Ιερά Οδός 102, Βοτανικός), Πλωτό Ναυτικό Μουσείο Θ/Κ «ΑΒΕΡΩΦ» (δίπλα στη Μαρίνα Φλοίσβου) και στα σηµεία πώλησης χαρτών της Υδρογραφικής Υπηρεσίας (Παπαρηγοπούλου 2 – Πλατεία Κλαυθµώνος – Αθήνα, Ακτή Μουτσοπούλου 66 Πειραιάς. Για την αποστολή του βιβλίου στο σπίτι ή στην επιχείρησή σας με αντικαταβολή, παρακαλούμε επικοινωνήστε με την Υπηρεσία Ιστορίας Ναυτικού στα τηλέφωνα: 210 3484136 και 210 3484244.