Την Τρίτη 16 Ιουλίου 2019 υπογράφηκε στο Γενικό Επιτελείο Ναυτικού, μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ του Πολεμικού Ναυτικού και της εταιρείας Planet Blue ιδιοκτησίας του κ. Κωνσταντίνου Θωκταρίδη, που αφορά σε καταδυτικές δραστηριότητες σε τρία συνολικά ιστορικά ναυάγια πολεμικών πλοίων:
- Πάρων “ΆΡΗΣ” (του Αναστασίου Τσαμαδού)
- Αντιτορπιλικό ”ΥΔΡΑ” (D-97)
- Αντιτορπιλικό ”ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ ΌΛΓΑ” (D-15)
Η εισήγηση για την εκτέλεση των καταδυτικών αυτών δραστηριοτήτων, έγινε από την Υπηρεσία Ιστορίας Ναυτικού στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της. Στόχο έχουν, πέραν της υποτύπωσης της τρέχουσας κατάστασης των ναυαγίων των ιστορικών αυτών πλοίων που κείνται στους βυθούς των ελληνικών θαλασσών για πολλές δεκαετίες, να γίνει κατάλληλη κινηματογράφηση κάθε ναυαγίου, με σκοπό την ιστορική ανάδειξη των θρυλικών αυτών πλοίων, μέσα την διεξαγωγή από την ΥΙΝ επετειακών εκδηλώσεων, με θέμα την ιστορική αναδρομή στις επιχειρησιακές δράσεις, καθώς και τις δραματικές συνθήκες βύθισης κάθε πλοίου.
Οι καταδυτικές δραστηριότητες θα εκτελεστούν στο σύνολο τους από υπερσύγχρονα τηλεχειριζόμενα υποβρύχια οχήματα (ROVs) της εταιρείας Planet Blue, παρουσία καταδυτικών αρχαιολόγων της εφορείας εναλίων αρχαιοτήτων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και υπό το συντονισμό του Πολεμικού Ναυτικού. Η υλοποίηση των εν λόγω δραστηριοτήτων προγραμματίζεται να έχει ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2019.
Τα ναυάγια κατά σειρά έρευνας θα είναι :
Ο πάρων ”ΆΡΗΣ”. Θεωρείται ένα από τα ενδοξότερα πλοία του ελληνικού ναυτικού στον αγώνα της ανεξαρτησίας της χώρας μας. Ήταν ιδιοκτησίας του Αναστάσιου Τσαμαδού, ενός μεγάλου αγωνιστή της ελληνικής επανάστασης του 1821. Έλαβε μέρος σε αρκετές ναυμαχίες, αλλά η δόξα ήλθε να στεφανώσει το πλοίο και τον ηρωικό του Κυβερνήτη Νικόλαο Βότση στις 26 Απριλίου 1825, όταν κατάφερε μετά από πολύωρη μάχη να διασπάσει τον κλοιό των Αιγυπτιακών πλοίων του Ιμπραήμ κατά την πολιορκία της Σφακτηρίας στον όρμο του Ναβαρίνου, στη Νοτιοδυτική Πελοπόννησο. Το 1829 ο ”ΑΡΗΣ” αγοράστηκε από την Ελληνική Κυβέρνηση και χρησιμοποιήθηκε ως έδρα της Σχολής Ναυτικών Δοκίμων. Μετά το 1900 λειτούργησε ως Σχολή Ναυτοπαίδων στον Πόρο. Διατηρήθηκε μέχρι το 1921 οπότε λόγω του μεγάλου κόστους συντήρησης και επισκευών του, αποφασίστηκε η βύθιση του στην περιοχή του Σκαραμαγκά.
Τo Δεύτερο ναυάγιο που θα ερευνηθεί θα είναι το θρυλικό αντιτορπιλικό ”ΥΔΡΑ”. Το πλοίο και το γενναίο του πλήρωμα κατατάχθηκε στο πάνθεον των ηρώων της ναυτικής μας ιστορίας την 22 Απριλίου 1941, όταν σμήνος από 30 και πλέον γερμανικά στούκας του επιτέθηκε ενώ έπλεε στη θαλάσσια περιοχή των νησίδων Λαγούσες, Βόρεια της Αίγινας. Μετά από σύντομη και άνιση μάχη με τα εχθρικά αεροσκάφη, το πλοίο βυθίστηκε παρασύροντας στον υγρό του τάφο τον γενναίο Κυβερνήτη του Αντιπλοίαρχο Θεόδωρο Πεζόπουλο και ακόμη 3 Αξιωματικούς , 12 Υπαξιωματικούς και 26 Ναύτες .
Το τρίτο κατά σειρά ναυάγιο που θα ερευνηθεί, αφορά στο αντιτορπιλικό ”ΒΑΣΙΛΙΣΣΑ ΟΛΓΑ” Το ”ΌΛΓΑ” ήταν ένα από τα ενδοξότερα πλοία του Πολεμικού μας Ναυτικού κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Βυθίστηκε την 26 Σεπτεμβρίου 1943 στο Λακκί της Λέρου, μετά από σφοδρή γερμανική αεροπορική επίθεση εναντίον του, παρασύροντας στον υγρό τάφο τον ηρωικό Κυβερνήτη του Πλωτάρχη Γεώργιο Μπλέσσα, και ακόμη 5 Αξιωματικούς, 10 Υπαξιωματικούς και 54 Διόπους και Ναύτες του πληρώματος, όλοι πολεμώντας μέχρις τέλους κατά του υπέρτερου αντιπάλου.
Από πλευράς ΥΙΝ ευχαριστούμε θερμά τον κ. Κώστα Θωκταρίδη, ο οποίος εξ’ αρχής (από τη σύλληψη της ιδέας από την ΥΙΝ και από τις πρώτες διερευνητικές συζητήσεις) υπήρξε απολύτως θετικός και ένθερμος υποστηρικτής της εκτέλεσης των καταδυτικών ερευνών στα τρία ιστορικά ναυάγια, με ευρεία συμμετοχή προσωπικού και μέσων της εταιρείας του, κάνοντας έτσι πράξη τις ανιδιοτελείς προθέσεις του να συντελέσει τα μέγιστα στην ανάδειξη της ένδοξης ναυτικής μας ιστορίας.